Bojownicy talibów wkroczyli do Kabulu, a prezydent Ashraf Ghani opuścił Afganistan, mówiąc, że chce uniknąć rozlewu krwi, sygnalizując koniec 20-letniego zachodniego eksperymentu mającego na celu przekształcenie Afganistanu.
Talibowie rozprzestrzenili się po stolicy w niedzielę i przejęli kontrolę nad pałacem prezydenckim. Al Jazeera uzyskała ekskluzywny materiał filmowy przedstawiający przywódców talibów w pałacu z dziesiątkami uzbrojonych bojowników.
Talibowie powiedzieli również, że przejęli kontrolę nad większością obszarów wokół przedmieść stolicy.
Miasto ogarnęła panika, a helikoptery latały nad nimi przez cały dzień, aby ewakuować personel z ambasady USA. Dym uniósł się w pobliżu kompleksu, gdy personel zniszczył ważne dokumenty, a amerykańską flagę opuszczono. Przygotowała także kilka innych misji zachodnich do wycofania swojego personelu.
Afgańczycy obawiali się, że Talibowie mogą ponownie narzucić ten rodzaj brutalnych rządów, które pospieszyli z opuszczeniem kraju, z wyjątkiem wyeliminowania praw kobiet, i ustawiali się w kolejkach przed bankomatami, aby wypłacić swoje oszczędności. Ubodzy, którzy opuścili swoje domy na wsi dla rzekomego bezpieczeństwa stolicy, pozostawali w parkach i na otwartych przestrzeniach w całym mieście.
Gdy talibowie zbliżyli się w niedzielę, prezydent Ashraf Ghani wyleciał z kraju.
„Były prezydent Afganistanu opuścił Afganistan, pozostawiając kraj w tej trudnej sytuacji” – powiedział Abdullah Abdullah, przewodniczący Afgańskiej Rady Pojednania Narodowego. „Bóg musi go pociągnąć do odpowiedzialności”.
Ghani napisał później na Facebooku, że zdecydował się opuścić kraj, aby uniknąć rozlewu krwi w stolicy, nie mówiąc, dokąd się udał. Późniejsze media podały, że Ghani wyjechała do Uzbekistanu.
Ghani powiedział, że wierzy, że „niezliczeni patrioci będą świadkami, a miasto Kabul zostanie zniszczone”, jeśli tam zostanie.
Powiedział: „Talibowie wygrali… i są teraz odpowiedzialni za honor, własność i samoobronę swoich obywateli”.
Chociaż talibowie obiecywali pokojową transformację, ambasada USA zawiesiła operacje i ostrzegła Amerykanów późnym wieczorem, aby kryli się i nie próbowali dotrzeć na lotnisko.
Loty komercyjne zostały zawieszone po tym, jak na lotnisku wybuchły sporadyczne strzelaniny, według dwóch wysokich rangą amerykańskich urzędników wojskowych, którzy rozmawiali z The Associated Press pod warunkiem zachowania anonimowości w celu omówienia trwających operacji. Ewakuacje były kontynuowane przy pomocy lotów wojskowych, ale zatrzymanie ruchu handlowego zamknęło jedną z ostatnich tras dostępnych dla Afgańczyków uciekających z kraju.
Gdy w niedzielę zapadła noc, bojownicy talibów rozprzestrzenili się po Kabulu, przejmując opuszczone posterunki policji i przysięgając utrzymanie prawa i porządku w okresie przejściowym.
W oszałamiającej porażce Talibowie zdobyli 26 z 34 prowincjonalnych stolic Afganistanu od 6 sierpnia, pomimo miliardów dolarów wydanych przez Stany Zjednoczone i NATO w ciągu prawie 20 lat na budowanie afgańskich sił bezpieczeństwa.
Zaledwie kilka dni temu amerykańska ocena wojskowa oszacowała, że minie miesiąc, zanim stolica znajdzie się pod presją talibów.
Zamiast tego talibowie zostali szybko pokonani, wysłuchali ich lub wysłali afgańskie siły bezpieczeństwa do ucieczki z dużych obszarów kraju, pomimo otrzymania pewnego wsparcia lotniczego od wojska USA.
Rob McBride z Al Jazeery, relacjonujący z Kabulu, powiedział, że był to dzień „niesamowitych wydarzeń”, ponieważ spodziewano się, że Ghani będzie zaangażowana w negocjacje w sprawie przekazania władzy.
„Myślę, że wszyscy zgodzili się, że byłaby to jakaś umowa, w którą sam Ashraf Ghani nie byłby zaangażowany” – powiedział. „Ale nie sądzę, żeby ktokolwiek spodziewał się, że wyjedzie z kraju całkowicie i szybko”.
Powszechnie przyjmuje się, powiedział McBride, że talibowie powinni włączać do każdej umowy pewne elementy poprzedniej administracji, aby uzyskać jakąkolwiek legitymację i akceptację szerszej społeczności międzynarodowej.
„W takim kosmopolitycznym mieście jak to jest wielu ludzi, którzy nie chcą powrotu do starego stylu rządów talibów” – powiedział.
przesył mocy
Negocjatorzy talibscy byli w niedzielę w Kabulu, aby omówić przekazanie władzy – powiedział Associated Press afgański urzędnik, który przemawiał pod warunkiem zachowania anonimowości z obawy przed odwetem. Nie jest jeszcze jasne, kiedy ten transfer będzie miał miejsce i kto negocjuje wśród talibów.
Wśród negocjatorów ze strony rządowej byli m.in. były prezydent Hamid Karzaj i Abdullah. Abdullah był głośnym krytykiem Ghani, która od 2014 roku pełni funkcję prezydenta Afganistanu i od dawna odmawia zrzeczenia się władzy w celu zawarcia układu z talibami.
Ghani wydawała się coraz bardziej odizolowana przed ucieczką z kraju. Siłacze, z którymi negocjował zaledwie kilka dni wcześniej, poddali się talibom lub uciekli, nie pozostawiając go bez opcji wojskowej. Negocjacje w Doha, stolicy Kataru, gdzie mieściło się biuro talibów, nie powstrzymały postępów ruchu.
Pełniący obowiązki ministra obrony Bismillah Khan starał się zapewnić opinię publiczną, że Kabul pozostanie „bezpieczny”.
Talibowie próbowali też spacyfikować mieszkańców stolicy. „Życie, własność i godność jakiejkolwiek osoby nie zostaną naruszone, a życie mieszkańców Kabulu nie będzie zagrożone” – napisała grupa w oświadczeniu.
Grupa powiedziała również, że zaoferuje „amnestię” dla tych, którzy współpracowali z rządem afgańskim lub siłami zagranicznymi.
Pojawiły się jednak doniesienia o zabójstwach z zemsty i innych brutalnych taktykach na obszarach kraju zajętych przez talibów w ostatnich dniach.
Afgańscy urzędnicy powiedzieli, że talibowie przejęli również w niedzielę kontrolę nad stolicami prowincji Majdan Wardak, Khost, Kapisa i Parwan. Bojownicy talibscy przejęli również w niedzielę kontrolę nad granicą lądową z Pakistanem w Torkham, z których ostatnia nie była pod ich kontrolą.
Później afgańskie siły w bazie lotniczej Bagram, w której mieści się więzienie z 5 tysiącami więźniów, poddały się talibom, jak mówi szef dystryktu Bagram Darwish Raoufi. W byłym więzieniu w bazie USA przetrzymywani byli bojownicy Talibów i ISIS.
bogata prezydentura
Ghani był początkowo postrzegany jako odejście od starych politycznych twarzy Afganistanu, kiedy złożył swoją pierwszą kandydaturę na prezydenta w 2009 roku. W tych wyborach zająłby czwarte miejsce.
W wyborach w 2014 r. Ghani spotkał się z oskarżeniami o powszechne oszustwa z pomocą rządu ze strony swojego rywala Abdullaha. Po trwającym kilka miesięcy procesie, który obejmował odpływ i wspieraną przez ONZ rewizję wszystkich głosów oddanych w drugiej turze, Ghani został prezydentem, a Abdullah został mianowany nowym szefem rządu jedności narodowej.
Wybory w 2019 r. były również pogrążone w oskarżeniach o oszustwa i po raz kolejny czekały na miesiące niezgody.
W sobotę Ghani obiecał kontynuować walkę i spróbować odbudować siły bezpieczeństwa kraju.
Ale w miarę jak dystrykt po dystrykcie – w tym te z największymi miastami Afganistanu – nadal wpadały w ręce talibów, tak samo polityczna stawka Ghani nadal się rozpadała.
Jego problem potęguje fakt, że podczas ośmiodniowego blitzkriegu talibów pozostał w dużej mierze spokojny. Wygląda na to, że jego rezygnacja przyniosła niewielką fanfarę lub jakiekolwiek oficjalne ogłoszenie.
Ali Um Latifi napisał reportaż z Kabulu.
„Internetowy geek. Myśliciel. Praktyk od piwa. Ekspert od bekonu. Muzykoholik. Certyfikowany guru podróży.”
